Konsekwencje międzynarodowe adopcji zagranicznej

Pośród różnych form adopcji prawo polskie dopuszcza możliwość adopcji zagranicznej, która polega na przysposobieniu obywatela polskiego przez osoby mieszkające na stałe poza granicami naszego kraju.

Pierwsze regulacje prawne odnośnie do adopcji zagranicznej zostały szczegółowo określone w 1995 roku w nowelizacji do kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z postanowieniami ustawy nowelizującej pierwszeństwo zawsze ma adopcja krajowa. Nie można podejmować zbyt pochopnych orzeczeń o adopcji zagranicznej w przypadku, gdy nie stwierdzi się rozpoczęcia procesu poszukiwania rodziny adopcyjnej w kraju. Kwalifikacja do adopcji zagranicznej może mieć miejsce w przypadku, gdy poszukiwania rodziców zastępczych w kraju trwały co najmniej 6 miesięcy i okazały się nieskuteczne. Jak w przypadku każdego rodzaju adopcji o wydaniu zgody na adopcję zagraniczną decyduje przede wszystkim dobro dziecka.

Jeżeli proces poszukiwań rodziny zastępczej dla danego dziecka nie przynosi rezultatów, jego dane przesłać można do Centralnego Banku Danych o Dzieciach, który prowadzi główna instytucja upoważniona do kwalifikacji dzieci do adopcji, jaką jest Krajowy Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy w Warszawie.

Zgodnie z prawem pierwszeństwo zawsze powinno przypadać adopcji krajowej. Istnieją jednak uzasadnione przypadki ze wskazaniem na zasadność pierwszeństwa przysposobienia zagranicznego. Do tego typu sytuacji należy zaliczyć fakt, gdy istnieje więź pokrewieństwa, bądź powinowactwa pomiędzy dzieckiem a kandydatami na zagranicznych rodziców adopcyjnych. Drugim przypadkiem, gdy  pierwszeństwo przypada adopcji zagranicznej, jest wcześniejsza adopcja rodzeństwa określonego dziecka.

Adopcja zagraniczna rodzi burzliwe dyskusje. Głównym argumentem wysuwanym przez przeciwników adopcji zagranicznej jest fakt wynarodowienia polskich dzieci oraz rozwój nielegalnej, szarej strefy związanej z handlem dziećmi przez skorumpowanych pośredników. Z drugiej strony jednak adopcja zagraniczna może być jedyną formą adopcji dzięki której opieką zostaną otoczone dzieci starsze, których oczekiwanie na znalezienie rodziny adopcyjnej jest niestety procesem wyjątkowo długim. Do adopcji zagranicznej kwalifikowane często bywają też dzieci z dysfunkcjami i innymi chorobami, którym ten sposób opieki zapewnić może szansę dobrej opieki medycznej.